iPad in de klas Dominicus College

In het afgelopen schooljaar werd duidelijk dat de iPad in de bovenbouw (4VWO) minder vaak werd ingezet dan leerlingen en ouders in de onderbouw gewend waren. Steeds vaker bleef de iPad volgens leerlingen in de tas en werd er weinig tot geen gebruik van gemaakt.  Voor de schoolleiding een moment van bezinning. Hoe kan dit? Wat is er aan de hand?

In de gesprekken met docenten werd duidelijk dat het didactisch, ondersteunend of vervangend inzetten van de iPad meer tijd kost dan in eerste instantie aangenomen werd. Goed bruikbaar lesmateriaal van uitgevers laat op zich wachten. Het aanpassen van bestaand lesmateriaal aan het gebruik met de iPad , of het maken van speciaal voor gebruik op de iPad geschikt lesmateriaal, zoals bijvoorbeeld een iBook, vraagt veel meer tijd dan in eerste instantie gedacht. De docenten hadden in de afgelopen jaren hun handen vol aan het implementeren van de iPad en ontwikkelen, of herontwerpen van hun lesmateriaal in de onderbouw. Daar is veel tijd en energie in gaan zitten. Tijd en energie die vervolgens minder in de voorbereiding van de bovenbouw is gaan zitten. Dit neemt niet weg dat ook daar door sommige secties al hard aan gewerkt wordt.

Daarnaast is niet iedere docent overtuigd van de meerwaarde van de inzet van de iPad in de bovenbouw bij zijn of haar vak. Een groot deel van de collega’s is enthousiast over de mogelijkheden die de iPad in de les biedt maar er is ook bezorgdheid over de afleiding die de iPad met zich meebrengt; voor lees- en schrijfvaardigheid werkt inzet van de iPad mogelijk averechts en er zijn collega’s die van mening zijn dat leerlingen door de inzet van de iPad bij het maken van aantekeningen het geleerde niet goed meer eigen maken. Leerlingen uit het Gymnasium geven aan dat hun klasgenoten die pas in 4V voor het eerst hun iPad kregen eigenlijk te weinig werden voorbereid op het werken met de iPad.  Docenten die zelf ook nog niet voldoende met de iPad uit de voeten kunnen, hebben eerder de neiging terug te vallen op bekende technieken en werkwijzen. We kunnen ook constateren dat veel tijd en energie m.b.t. de iPad is gaan zitten in de techniek en minder in de oorspronkelijke doelstelling om met de iPad aantrekkelijker, (inter)actiever en gedifferentieerder onderwijs aan te bieden. Uiteindelijk gaat het hart van docent en leerling daar harder van kloppen. Kortom er zijn verschillende redenen aan te geven waarom de inzet van de iPad in de bovenbouw (4VWO)  afgelopen jaar tegen viel.

Naar aanleiding van deze constateringen wordt dit jaar met meer aandacht geschonken aan de inzet van de iPad door mentoren en docenten in de mentorlessen. Ook zijn met Zuludesk alle school-apps op de iPads gezet. Verschillende secties hebben dit jaar voor het eerst iBooks in gebruik in de lessen en ook het gebruik van iTunesU, een digitale studiewijzer die naadloos aansluit op de iPad, wordt door meer collega’s ingezet. Er is dit jaar opnieuw ontwikkeltijd vrij gemaakt voor docenten voor didactische experimenten met de iPad. En er zal ook weer op scholing ingezet worden. Deze zal minder direct gericht zijn op het werken met de iPad en meer op activerende didactiek en differentiatie (al of niet met de iPad) in overeenstemming met de visie van de school.

Daarnaast is aan de Radboud Docenten Academie van de  Radboud Universiteit gevraagd dit schooljaar een  onderzoek uit te voeren naar het onderwijs met de iPad.  De onderzoeksvragen zijn:

1. In welke lessen/vakgebieden wordt de iPad daadwerkelijk gebruikt?
2. Voor welke (onderwijskundige) doeleinden wordt de iPad benut?
3. Wat zijn de opvattingen van de betrokkenen over de voor- en nadelen van de iPad?
4. Op welke wijze draagt de iPad aantoonbaar bij tot beter onderwijs in de vorm van gerichte differentiatie en meer activerende en gevarieerde werkvormen.

Het is niet de bedoeling van het onderzoek de inzet van de iPad ter discussie te stellen, maar wel om neer gericht te kunnen sturen op de wijze waarop de iPad wordt ingezet, in welke mate en met welke beoogde resultaten.  Als school zijn we overtuigd dat de iPad een bijdrage kan leveren aan aantrekkelijk, (inter)actief en gedifferentieerd onderwijs. Dit alles neemt niet weg dat het veel tijd en energie van de docenten vraagt om de iPad vakkundig en didactisch in te zetten en dat we nog een lange weg te gaan hebben.

De weg er naar toe is een weg van vallen en opstaan, goed kijken en de schouders er onder.  Een weg die de moeite waard is.

Joost de Laat