Gemeenteraadsverkiezingen Spijkenisse 2010

(opmerking vooraf: deze productie is gemaakt als opdracht voor de Fontys Hogeschool Journalstiek in Tilburg. Het betreft hier géén productie van het radioprogramma Zeker Weten.)

“Als ik wegga, is er wat mij betreft begonnen met de A4-Zuid.” Dit zei toenmalig burgemeester van Spijkenisse Jan Broekhuis een aantal jaar geleden. Inmiddels is het 2010, is er een nieuwe burgemeester en lijkt de aanleg nog zeker jaren te gaan duren. In dit dossier de geschiedenis, een verslag vanuit de polder en een fotoreportage langs het beoogde tracé van de snelweg tussen Pernis en Klaaswaal.

Waar?

Waar nu nog kleigrond is, moet straks asfalt liggen. Maar waar komt die A4-Zuid nu precies  te liggen? Een fotoreportage.

Tegenstand

Bij de aanleg van een nieuwe weg zijn altijd veel partijen betrokken. De Stichting tot Behoud van de Hoekse Waard als Polderlandschap is fel tegen de nieuwe snelweg. In oktober ging de stichting naar de vaste kamercommissie Verkeer en Waterstaat en bood daar 16.000 handtekeningen aan.

We gingen samen met de stichting kijken bij een gedeelte van de Hoekse Waard dat verloren dreigt te gaan door de A4. Een verslag van bovenop de dijk.

Tot nu toe

Rijkswaterstaat nam in 1961 het ‘tracébesluit Rw19 Zoomweg’. Dit besluit voorziet in de aanleg van een snelweg vanaf het knooppunt Benelux, tussen Hoogvliet en Poortugaal in, over het Spui richting de Hoekse Waard. Bij Klaaswaal wordt deze snelweg aangesloten op de A29 richting Zierikzee.

Om een toekomstige aansluiting met een A4 mogelijk te maken, werd bij de aanleg van de A29 bij Klaaswaal extra ruimte vrijgelaten.

In 1967 werd de Beneluxtunnel geopend. Dit gedeelte van de A4 was een zegen voor de inwoners van Rotterdam en omstreken: de Maastunnel en pontveren werden ontlast.

De gemeente Spijkenisse werd in de jaren ’70 aangewezen als groeikern. Hierdoor kwamen er in zeer korte tijd veel huizen en dus ook veel inwoners bij. Het dorp aan de Oude Maas verandert in een stad met meer dan 70.000 inwoners.

Om de stad te ontsluiten kreeg de stad een directe aansluiting op de A15 door het aanleggen van de Hartelbrug met 3 rijstroken. Afhankelijk van de drukte kon er op de middelste rijstrook van richting worden gewisseld. Over de Oude Maas werd een nieuwe Spijkenisserbrug richting Hoogvliet gebouwd. Dit gebeurde met delen van de ouder Moerdijkbrug. De nieuwe brug werd hoger en breder zodat hij minder vaak open hoeft.

Met de groei van Spijkenisse nam de drukte bij de bruggen toe. Steeds vaker waren er lange rijen auto’s te zien die probeerden de stad in- of uit te komen. Eind jaren 90 werd ook de Spijkenisserbrug 3 rijstroken door de opoffering van de in onbruik geraakte busbaan.

49 jaar na het tracébesluit is er nog steeds niet begonnen met de A4-Zuid. Wel is eind 2009 het Hartelkruis aangepast, waardoor er nu 5.000 auto’s meer per uur kunnen afslaan naar de A15 richting Rotterdam.

Wat doet de gemeente?

De gemeente Spijkenisse ijvert al jaren voor de aanleg van een A4-Zuid. Met deze snelweg behoren files tot het verleden, en is er een extra uitvalsweg voor het geval er een calamiteit is. Niet geheel ondenkbaar met alle petrochemische industrie in de achtertuin, is de lezing van de gemeente.

Na jaren van radiostilte komt er in 2005 beweging in de discussie rondom de snelweg. Enkele politieke partijen spreken  in hun verkiezingsprogramma een duidelijke voorkeur uit voor de A4-Zuid. De Spijkenisser lokale politieke partij (toen 15 zetels) ONS wil geen uitbreiding van de woningbouw zonder een extra ontsluiting in de vorm van een A4-Zuid. Ook pleit de partij voor een Tweede Botlektunnel.

In 2005 wordt het Project Mainport Corridor Zuid opgericht. Deze organisatie werkt ‘aan de realisatie van een filearm en mooi gebied tussen Amsterdam en Antwerpen’. Een belangrijk punt is het aanleggen van de ontbrekende schakel tussen Benelux en Klaaswaal (De A4-Zuid). Begin 2009 stopt het project. Een mogelijke aanleg van de snelweg wordt hiermee op de lange baan geschoven.

In 2007 ondertekenen verschillende belanghebbende gemeenten, waaronder die van Spijkenisse, Albrandswaard, Hellevoetsluis en Brielle een convenant. In deze noodkreet richting minister Eurlings staat dat het zo echt niet langer kan. Er moet snel een begin worden gemaakt met de aanleg, want anders dreigt het hele gebied dicht te slibben.

De volgende publieke actie komt begin 2009. In de spits gaan gemeenteraadsleden langs de uitvalswegen staan om kaarten uit te delen aan automobilisten. Deze kunnen worden ingevuld en teruggestuurd. Ook is de kaart bijgevoegd bij de gemeentelijke voorlichtingskrant, die huis aan huis wordt verspreid. Er komen ruim 9.000 kaarten terug.

De toekomst

De aanleg van een A4-Zuid kan nog tot 2030 op zich laten wachten. Demissionair minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat heeft in 2009 zijn voorkeur uitgesproken voor een ‘Tweede Westelijke Oeververbinding’ om de Rotterdamse haven te ontsluiten. Deze tunnel komt bij Rozenburg te liggen en zorgt voor een extra verbinding tussen de haven en de A20 bij Maassluis. Zodoende wordt de A15 ontlast, is het idee.

Demissionair minister Eurlings (Rijkswaterstaat) heeft wel gekozen voor het verbreden van de A15 tussen Rozenburg en het Vaanplen. Het gedeelte tussen Rozenburg en Hoogvliet (nu nog 2×2 behalve in de Botlektunnel) wordt verbreed naar 2×3 rijstroken. Er komt een nieuwe Botlekbrug, het enige alternatief voor de Botlektunnel waarover de A15 loopt. In plaats van een tweebaansweg wordt dit een vierbaansweg. Ook komt deze een stuk hoger te liggen, waardoor de kans op een brugopening aanzienlijk afneemt.