Het oplossen van cryptogrammen vergt veel geduld van de puzzelaar. De cryptogrammenmaker
heeft vele mogelijkheden om de puzzelaar op een dwaalspoor te brengen.
Puzzelsport heeft een kleine inventarisatie gemaakt van de meest voorkomende soorten
omschrijvingen. Bij iedere rubriek zijn voorbeelden gegeven.
In iedere uitgave van 10 voor Taal Crypto's is deze cryptoles te vinden, met een puzzel
om met opgaven uit iedere rubriek te oefenen.
Veel omschrijvingen zijn bij meerdere rubrieken onder te brengen: bijna iedere cryptische
omschrijving is associatief. Het geeft een indruk hoe een cryptogrammenmaker met woorden
om kan gaan.
Klik op de opgave om het antwoord te zien.
|
|
1 Anagram en palindroom
Bij een anagram moeten de letters in een andere volgorde gezet worden. Door middel van
woorden als 'verward', 'anders' of 'verdraaid' wordt aangegeven dat het om een anagram
gaat: 'Is anders een boer' (ober). Wanneer in een omschrijving woorden als 'weer' of 'terug'
staan, dan hebben we te maken met een palindroom: 'Vaart heen en weer' (kajak).
|
|
2 Homoniem
Een homoniem is een woord dat meerdere betekenissen heeft. Boer betekent zowel agrariër
als keelgeluid, vandaar: 'Agrarisch geluid'.
|
|
3 Woord-delen
Door een woord in twee of meerdere stukken te delen en deze delen afzonderlijk te omschrijven,
ontstaat een nieuwe cryptische omschrijving: 'Tekening van een ouder paar' (pastel).
|
|
4 Klank
Wanneer in een omschrijving 'klinkt als', 'hoort' of 'lijkt' staat, dan moet er waarschijnlijk gezocht
worden naar een woord dat qua uitspraak erg lijkt op een ander woord: 'Zo hard klinkt een
muziekinstrument' (luid/luit).
|
|
5 Associatie
De associatieve omschrijving is misschien wel de moeilijkste. Wat u moet achterhalen
is welke associatie het omschreven woord bij de maker gewekt heeft. Bijvoorbeeld de
associatie van 'EHBO-post' met 'pleisterplaats'.
|
|
6 Namen
Bepaalde voornamen en aardrijkskundige namen zijn makkelijk cryptisch te omschrijven,
omdat ze nog een andere betekenis hebben (dus eigenlijk zijn het homoniemen): 'Mannelijk
schoon' is logischerwijs Rein.
|
|
7 Spreekwoorden en gezegdes
In een omschrijving kan ook verwezen worden naar een bekend spreekwoord of gezegde:
'Dit kledingstuk staat niet gemakkelijk' (hemd, volgens: in je hemd staan).
|
|
8 Andere taal
Soms wordt gebruik gemaakt van de betekenis van een woord in een andere taal: 'Dit
familielid is niet in Duitsland' (nicht).
|
|
9 Cijfers en letters
Veel telwoorden hebben een andere betekenis: 'Met dit cijfer wordt het fijn' (zeven),
'Feestnummer' (vier).
Ook met letters zijn cryptische trucjes uit te halen. De uitspraak van een letter
kan bepalend zijn 'Letterlijk een boom' (es), de letter O kan nul betekenen, naar de
letter A kan verwezen worden met 'de eerste', enzovoorts. 'Het eerste meisje zingt een
lied' (aria).
|
|
10 Klemtoon
Vaak is een woord op verschillende manieren uit te spreken. Door de klemtoon anders
te leggen, ontstaat een geheel nieuw woord: 'De bestuurder houdt het niet droog' (regent).
|